Akoestisch: Nylon- of Staalsnarige gitaar?

Bij de verschillende lesmethodes (link) die worden besproken komen verschillende type gitaren ter sprake. Wanneer het gaat om acoustische gitaar, dan zijn er grofweg 2 mogelijkheden of je speelt op een nylonsnarige (spaanse) acoustische gitaar of op een staalsnarige western gitaar. Je kunt beide instrumenten (als je zou hebben) natuurlijk ook afwisselend kunnen bespelen, maar het verschil in speelwijze, klank en hoe het voelt is dusdanig groot dat dit niet wordt aangeraden. Het beste dat je kunt bereiken is dat je ‘een met je instrument wordt’ en dat doe je (in eerste instantie) door voor een instrument te kiezen. Dat je je daarna nog bekwaamt in een ander instrument is alleen maar goed.

Net zoals je bij de Klassieke methode voor nylonsnarige gitaar een beginnende en gevorderde methode hebt, zo is dit ook bij het spelen van een western gitaar. Naarmate je meer gevorderd wordt is het soort instrument ook steeds meer van belang voor het soort lesmethode. Bij het aanleren van eenvoudige akkoorden voor rond het kampvuur maakt het soort gitaar niet zo heel veel uit. Indien je bijvoorbeeld verfijndere technieken gaat leren voor de rechterhand is dit een ander verhaal.

Het soort gitaar zoals bovengenoemd bepaalt dus voor een niet onbelangrijk deel welke stijl je erop speelt en hoe je dat doet. De nylonsnarige Spaanse gitaar is feitelijk een heel ander instrument dan de staalsnarige Western gitaar. Dat de snaren anders zijn is duidelijk, maar dit is niet het enige verschil en de verschillen tussen deze instrumenten hebben belangrijke consekwenties.Het heeft namelijk gevolgen voor:

{tabs type=sliders}
{tab title=Je ontwikkeling als gitarist}

Het instrument dat je kiest bepaald al voor een belangrijk deel wat voor soort muziek je gaat maken en hoe je erop gaat spelen. Op een electrische gitaar speel je bijvoorbeeld vrijwel altijd met een plectrum en de stijl is vaak rock en pop.

Op een western gitaar wordt heel vaak vanaf het begin al onmiddelijk metakkoorden gespeeld, wat begint met eenvoudig aanslaan (met plectrum) en later met tokkelen (met vingers of plectrum). Veel singer-songwriters kiezen voor een staalsnarige westen gitaar vanwege een bepaalde robuustheid en volume van het instrument en omdat het daarbij vooral om de zang gaat, is het bovengenoemde eenvoudig akkoorden aanslaan en tokkelen tegelijkertijd onmiddelijk ook zo ongeveer het eindstadium in de ontwikkeling als gitarist. Dat hoeft geen enkel probleem te zijn en kan zelfs heel slim en praktisch zijn. Bijvoorbeeld als je hoofddoel niet gitaar is, maar bijvoorbeeld zang.{/tab}

{tab title=De speelstijl}

De snaren van een Western gitaar zijn van staal. Ze zijn harder en minder plooibaar/buigzaam dan die van een nylonsnarige spaanse acoustische gitaar.

Dit heeft tot gevolg voor de tokkeltechniek van de rechthand. Als er wordt getokkeld is dit in tegenstelling tot een nylonsnarige vrijwel altijd ‘open’ (je vingers slaan dus niet een snaar aan en landen vervolgens op de volgende snaar) en er wordt ook eerder met een plectrum (plaatje van kunststof dat je tussen de duim van je rechthand houdt waarmee je de snaren aanslaat) gespeeld. Ook wordt een staalsnarige gitaar vaker meet meer kracht gespeeld vanwege de grotere weerstand van de snaren. Bepaalde klassieke nummers zijn er dus niet zo geschikt voor. Een bepaalde wisselslag van de vingers waarbij je op de volgende snaar valt is bijvoorbeeld echt een methode van de nylonsnarige klassieke gitaar. Of je speelt met je vingers of met een plectrum (of beide tegelijk)

Op een nylonsnarige spaanse gitaar speel je over het algemeen meer met je vingers. Op een Western gitaar kan dit verschillen. Over het algemeen wordt op een western gitaar alleen (uitsluitend) met de vingers gespeeld als er simpel wordt getokkeld. Wanneer er akkoorden worden gespeeld die worden aangeslagen dan wordt er meestal een plectrum gebruikt (een plaatje van plastic of kunststof die tussen duim en wijsvinger wordt vastgehouden). En wanneer er gesoleerd wordt en er wordt meer op ‘gerockt’ dan gebeurt dit ook vaak met een plectrum. Naast de ‘gewone’ plectrum (tussen duim en wijsvinger), wordt er ook gespeeld met een duimplectrum. Zoals de naam al aangeeft, deze zit om je duim geschoven en wordt vaak in combinatie gebruikt met de andere vingers. Zo heb je dus de mogelijkheid om tijdens het spelen te kiezen waarmee je speelt, en zo meer variatie. Dit is echter wel een meer specialistische methode en wordt vaak toegepast door zeer gevorderde gitaristen en regelrechte virtuozen. Deze techniek is vooral bekend geworden door Chet Atkins en voortgezet en populairder gemaakt door Tommy Emmanuel.

Een voordeel van de western gitaar is wel dat de hals smaller is waardoor je je vingers minder hoeft te spreiden, waardoor je er (in ieder geval wat dit betreft) makkelijker op kan spelen. Bij een spaanse gitaar kan dit, zeker bij kinderen en volwassenen met kleine handen, lastiger zijn. Dit is vooral van belang als je niet zulke grote handen hebt. Overigens heeft dit ook weer te maken met techniek, oefening, houding en hoe je hand, duim en vingers plaatst.

De klankkast (body) is ook groter dan die van een nylonsnarige gitaar en heeft daarom invloed op je houding. De klassieke houding bij een spaanse gitaar met voetsteun is hier niet van toepassing.{/tab}

{tab title=De houding}

De klassieke houding bij een nylonsnarige gitaar is dat je vooraan op je stoel zit en waarbij je je linkerbeen op een voetenbankje hebt staan, waarbij de gitaar ten opzichte van de grond een hoek maakt van 45 graden. De houding bij een staalsnarige western gitaar is heel anders. Een belangrijke reden daarbij is doordat de klankkast veel groter is en anders gevormd, zodanig dat wanneer je dezelfde houding aan zou nemen een ander (niet gewenst) resultaat zou krijgen. Daarnaast is de hals smaller en zijn de snaren anders en liggen deze dichter bij elkaar. Deze laatste kenmerken leveren als voordeel dat je pols (en hand) in principe minder worden belast. De gitaar ligt in plaats van de klassieke houding gewoon over het rechterbeen (als je rechtshandig bent). De brede hals van spaanse gitaar en de soms lastige grepen vereisen dat je arm, pols een vingers veel speling en ontspanning nodig hebben, waardoor ze zo min mogelijk worden gehinderd en de pols zo min mogelijk hoeft te worden gebogen zodat bepaalde spieren en pezen ‘vrij zijn’.{/tab}

{tab title=De klank / het geluid}

Nylonsnarige gitaren hebben over het algemeen een zachter, meer ingetogen en ronder geluid. Daarom zul met een nylonsnarige gitaar eerder ‘luisterliedjes’ spelen, zeker wanneer je onversterkt speelt. Staalsnarige gitaren hebben een wat hardere klank en klinken ook (qua volume) harder, door de snaren en door de grotere klankast en doordat er vaker met een plectrum op wordt gespeeld. Daardoor zijn ze eerder geschikt om acoustisch te ‘rocken’, ook omdat er vaker met een plectrum op wordt gespeeld. Iemand als Tommy Emmanuel kan echt als een beest te keer gaan op zo’n gitaar en hem echt laten knallen. Ook voor het singer & songwriter werk is deze gitaar goed geschikt, door het volume en doordat hij ook eerder ‘strakker’ klinkt. De stalen snaren geven minder mee een reageren daardoor sneller en ‘metaliger’.{/tab}

{tab title=Het repertoire}

De klank zorgt er ook voor dat de western zich meer voor ander soort muziek leent. Zoals de naam van de gitaar al zegt, bijvoorbeeld voor country en western muziek. Daarnaast wordt staalsnarig meer gebruikt voor Folk (Singer/songwriter), blues (een wat hardere nasale klank) en rock (vanwege de directheid en het volume). Nylonsnarige gitaren worden vaak gebruikt voor Klassiek en Flamenco. De reden daarvoor is dat het geluid wat ingetogener is en daardoor eerder voor een wat intiemere, gewijdere sfeer zorgt en daarnaast ook warmer is wat bij feller gepassioneerd spel, zoals bij Flamenco, goed van pas komt.{/tab}

{tab title=De plaats waar je speelt}

De Spaanse nylonsnarige gitaar leent zich meer voor wat rustigere plekken, waar men stiller is en meer geneigd meer in de muziek op te gaan. Voorbeelden hiervan zijn een koffieconcert in een buurthuis of bijvoorbeeld in de intimiteit van een woonhuis. Met een staalsnarige gitaar kun je dus beter op een rumoeriger plek spelen, zoals een café, waar men minder gericht luistert. Ook op straat kun je hier nog mee uit de voeten. Bij een nylonsnarige gitaar waait het geluid eigen onmiddelijk weg en is er minder ruimte voor subtiliteit.{/tab}

{/tabs}